مبانی فلسفی مردم شناسی علم

نویسندگان

غلامحسین مقدم حیدری

چکیده

در حوزه مطالعات علم، تبیین فلسفی اولین رویکرد به علم بود که از اواخر قرن نوزدهم شروع شـد و سبب پیدایش مکاتبی همچون پوزیتیویسم، ابطالگرایی و برنامههـای پژوهشـی لاکـاتوش در قـرن بیستم شد. از نیمه دوم قرن به بعد مکاتبهایی همچون مکتب اجتماعی ادینبـورا سـعی کردنـد تـا تبیینهای اجتماعی از علم ارائه دهند. مطالعاتی از این دست، علم را نه صرفا مجموعهای از گزارهها بلکه حاصل فعالیت جامعهای با عنوان جامعه فیزیکدانان، شیمیدانان و... میدیدند که ویژگـی هـای اجتماعی آنها در ظهور و پیدایش نظریههای علمی تاثیری مهم دارند. از دهه هفتاد به بعـد رویکـرد نوینی به علم به وجود آمد که همچون رویکرد اجتماعی به علـم دو سـاحت جداگانـه بـرای علـم و جامعه قایل نبود که به تاثیر آنها بر یگدیگر بپردازند، بلکه علم را یک «شکل زندگی» مـی دیـد کـه برای فهم آن باید از روشهای مردم شناسی استفاده کرد. این روش بدنبال ارائه تبیـین فلسـفی یـا اجتماعی از علم نبود بلکه میکوشید تا توصیفی از فعالیت علمی در جامعه مورد نظر ارائه کند. چنین رویکردی به علم مبتنی بر نگرشی فلسفی خاصی است. این مقاله سعی دارد تا با بیـان روش مـردم شناسی علم، مقومات فلسفی آن را بر اساس نگرشهای فلسفی ویتگنشتاین دوم نشان دهد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تعارضات مبانی فلسفی علم جامعه‌شناسی در ایران

هدف: علوم نوین طی چند قرن اخیر با شتاب بسیاری از سوی جوامع جهان سوم طلب شده و در عین حال، با معضلات و چالشهای بی‌شماری نیز همراه بوده است. جامعه‌شناسی به عنوان یکی از حوزه‌های علم جدید نیز در جوامع جهان سوم به سرنوشتی نابسامان دچار شده است. از این رو، تحقیق حاضر از منظر فلسفی، عدم تطابق لازم میان دستگاه فلسفی-معرفتی موجود در فرهنگ و تمدّن جامعة ایران و مبانی فلسفی-معرفتی علم جامعه‌شناسی واقعاً مو...

متن کامل

مقایسه مبانی فلسفی علم دینی و علم طبیعت‌گرایانه

در این مقاله ابتدا نشان می‌دهیم که در مقام پردازش، انتخاب و بررسی نظریه‌های علمی‌، دانشمندان تحت تأثیر جهان‌بینی خود عمل می‌کنند و این تأثیر هم در بعد نظری یعنی در شکل‌گیری و تنظیم نظریه و هم در بعد عملی یعنی در کاربرد نظریه در ایجاد فناوری و یا کاربرد آن در شکل‌دهی نظام فکری فرد و جامعه، بروز و ظهور دارد. در قدم بعدی به رابطه­ی دوجهان‌بینی اصلی رقیب‌، یعنی جهان‌بینی  طبیعت‌گرایانه و جهان‌بینی ...

متن کامل

علم شناسی فلسفی ملاصدرا

علم شناسی فلسفی، نگاهی وجودشناسانه به علم است که در آن، مباحث مربوط به علم، عالم و معلوم از آن حیث که وجود دارند، مورد بررسی قرار می گیرند. این نوع رویکرد به مسأله ی علم، در فلسفه ی ملاصدرا که مبتنی بر اصالت وجود است، جایگاه ویژه ای دارد و باعث شده که نظر صدرا در مسائل متعدد حوزه ی علم، متفاوت از فلاسفه ی پیش از او باشد. در این پایان نامه با بررسی تعریف علم و اقسام آن از نگاه ملاصدرا تلاش شده ا...

مقایسه مبانی فلسفی علم دینی و علم طبیعت گرایانه

در این مقاله ابتدا نشان می دهیم که در مقام پردازش، انتخاب و بررسی نظریه های علمی ، دانشمندان تحت تأثیر جهان بینی خود عمل می کنند و این تأثیر هم در بعد نظری یعنی در شکل گیری و تنظیم نظریه و هم در بعد عملی یعنی در کاربرد نظریه در ایجاد فناوری و یا کاربرد آن در شکل دهی نظام فکری فرد و جامعه، بروز و ظهور دارد. در قدم بعدی به رابطه­ی دوجهان بینی اصلی رقیب ، یعنی جهان بینی  طبیعت گرایانه و جهان بینی ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
روش شناسی علوم انسانی

ناشر: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه

ISSN 1608-7070

دوره 19

شماره 74-75 2013

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023